លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ និងបានប្ដូរទៅកាន់តំណែងជាប្រធានគណៈកម្មការផែនការវិនិយោគ កសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បរិស្ថាន និងធនធានទឹក ឬគណៈកម្មការទី៣នៃរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥ ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤។RFA/Uon Chhin
អាស៊ីសេរី៖ ដោយ ដែន អយុធ្យា 2014-04-23
វិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមានរបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត នៅអំឡុងពេលលោកធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន នៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប៉ុន្មានអាណត្តិមកនេះ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមមួយចំនួនបានបង្ហាញថា សកម្មភាពការងាររបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត មានផលវិជ្ជមានតិចតួច ប៉ុន្តែផលអវិជ្ជមានបានកើតមានច្រើនគគោក ឬស្ទើររលាយហិនហោចបរិស្ថាន ឬធនធានធម្មជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែការលើកឡើងនេះ ត្រូវ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ច្រានចោល។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បានធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៣។ ទើបតែក្រោយការបោះឆ្នោតខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅនេះទេដែល លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ត្រូវបានផ្ទេរតំណែងទៅកាន់តួនាទីថ្មីជាប្រធានគណៈកម្មការផែនការវិនិយោគ កសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បរិស្ថាន និងធនធានទឹក ឬគណៈកម្មការទី៣ នៃរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ បានឲ្យដឹងថា សកម្មភាព ឬផលវិជ្ជមានរបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បីអាណត្តិមកនេះមានតិចតួចបំផុត។ ផលវិជ្ជមានទាំងនោះមានដូចជា ឃើញមានបង្កើត ឬធ្វើជាគោលនយោបាយច្បាប់ និងបទដ្ឋានគតិយុត្តិមួយចំនួនពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ ជាពិសេស លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បានធ្វើកិច្ចការតាក់តែងគោលនយោបាយ និងតាក់តែងច្បាប់ ដើម្បីការពារបរិស្ថាន ជាដើម មានចំនួនច្រើន និងមានសកម្មភាពជាហូរហែដែរ។
លោក កែម ឡី បន្ថែមថា ផលវិជ្ជមានផ្សេងទៀតដែលមានការចាប់អារម្មណ៍ពីសាធារណជនរបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត គឺចូលរួមទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ បញ្ហានេះ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បានរៀបចំឲ្យមានយន្តការទប់ស្កាត់ និងការពារបម្រែបម្រួលទាំងនេះ។ បន្ថែមលើនេះ លោកបានរៀបចំឲ្យមានតំបន់ថែរក្សាអភិរក្សព្រៃឈើ និងតំបន់ការពារសត្វព្រៃនៅតាមខេត្តមួយចំនួនផង។ ក្នុងនោះមានផ្ទៃដីជាង ៣លានហិកតារ ដែលត្រូវចាត់ទុកជាតំបន់ការពារបរិស្ថាន៖ «ភាគច្រើនការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹង គឺមិនបានរៀបចំឲ្យមានការវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថានជាក់ស្តែងទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺផ្តល់សិទ្ធិអំណាចនៃការវាយតម្លៃពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថានទៅឲ្យក្រុមហ៊ុន ដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច។ អ៊ីចឹងបើក្រុមហ៊ុនហ្នឹងបម្រុងនឹងធ្វើ ឬអភិវឌ្ឍកន្លែងហ្នឹងហើយ អ៊ីចឹងធ្វើម៉េចបានជាចេញលទ្ធផលអវិជ្ជមានអំពីការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន។ អាកន្លែងហ្នឹងដែលឃើញមានបញ្ហាច្រើនកន្លងមក»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គមរូបនេះសង្កត់ធ្ងន់ថា ចំពោះផលអវិជ្ជមានដែល លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត រងការរិះគន់ខ្លាំងនោះ គឺទាក់ទងទៅនឹងការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យវិនិយោគទុន ដែលមិនបានសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ឲ្យបានស៊ីជម្រៅជាមុននោះទេ។
លោក កែម ឡី ថ្លែងថា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត កន្លងមក គឺមិនបានវាយតម្លៃទៅលើផលប៉ះពាល់ទេ។ ទោះបីតំបន់ខ្លះដែលអាចអភិវឌ្ឍទៅជាតំបន់បរិស្ថានបែបទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ក៏អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន រូបនេះមិនខ្វល់ដែរ ដោយបានប្រែក្លាយតំបន់ដែលមានសក្ដានុពលទេសចរណ៍ ទៅជាតំបន់វារីអគ្គិសនី ឬអភិវឌ្ឍន៍វិស័យផ្សេងៗ។
អ្នកវិភាគរូបនេះបានលើកជាឧទាហរណ៍ដូចនៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា មានប្រទេសថៃ និងវៀតណាម ជាដើម ដែលប្រទេសគេមានតំបន់ ឬទីកន្លែងអាចផ្តល់សក្ដានុពលដល់វិស័យទេសចរណ៍ គឺគេអភិវឌ្ឍតំបន់នោះឲ្យក្លាយទៅជាតំបន់ទេសចរណ៍ ភ្ញៀវទេសចរ ខុសប្លែកតែប្រទេសកម្ពុជា៖«ហើយតំបន់មួយចំនួនដែលត្រូវជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ដែលអាចថែរក្សាបរិស្ថានបានច្រើននោះ ក្លាយទៅជាតំបន់វារីអគ្គិសនីទៅវិញ។ អាហ្នឹងយើងឃើញថា ខូចខាតធ្ងន់ច្រើនហើយនៅក្នុងកំឡុងពេលនៃការអភិវឌ្ឍហ្នឹង បើនៅវៀតណាម ឬឥណ្ឌូនេស៊ី វិញ គឺគេអភិវឌ្ឍបានល្អ ហើយគេបានថែរក្សាគម្របព្រៃឈើហ្នឹងពី ១២ ទៅដល់ ១៧ភាគរយ នៃគម្របព្រៃឈើទាំងមូល។ ក៏ប៉ុន្តែយើងហ្នឹង គឺហិនហោចខ្ពស់បំផុត»។
សរុបជារួម សមិទ្ធផលរបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ២០ឆ្នាំ គឺចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ឆ្នាំ២០១៣ មានផលវិជ្ជមានតិចតួច ប៉ុន្តែចំណុចអវិជ្ជមានច្រើនទាក់ទងការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិមានព្រៃឈើ ជាដើម។
យ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងវែបសាយរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ស្ដីពីសកម្មភាពការងាររបស់ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ក្នុងអាណត្តិទី៤ បានលើកពីគម្រោងរក្សាផ្ទៃដីព្រៃអភិរក្ស និងកំណត់ផ្ទៃដីដែនជម្រកសត្វព្រៃនៅតាមខេត្តមួយចំនួន។ ជាងនេះ ក៏មានទាំងការគិតគូរអំពីការទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បណ្ដាលមកពីការបំផ្លាញបរិស្ថាននៅកម្ពុជា ថែមទៀត។ ក្នុងនោះរាជរដ្ឋាភិបាលមានគម្រោងរក្សាផ្ទៃដីព្រៃអភិរក្សនៅតំបន់ព្រៃឡង់ជាង ៤០ម៉ឺនហិកតារ ក្នុងខេត្តចំនួន៤ មានខេត្តកំពង់ធំ ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តក្រចេះ។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ដែលអតីតជាប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុផងនោះ បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដឹងកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ បានច្រានចោលចំពោះការចោទប្រកាន់ដែលថា ក្នុង ៤អាណត្តិដែលលោកធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន នាំឲ្យហិនហោចធនធានធម្មជាតិ ឬព្រៃឈើ ជាដើម គឺមិនពិតទេ។ លោកបន្តថា ការបាត់បង់ផ្ទៃដីព្រៃឈើ គឺបណ្ដាលមកពីកំណើនប្រជាពលរដ្ឋមានចំនួនកើនឡើងពី១អាណត្តិទៅ១អាណត្តិ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏បានកាត់ផ្ទៃព្រៃខ្លះ ដើម្បីផ្តល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋកាប់រុករាន ដើម្បីយកដីធ្វើកសិកម្ម ឬបង្កបង្កើនផល។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត៖ «តាំងពីផ្ទៃដីតំបន់ការពារធម្មជាតិដែនជម្រកសត្វព្រៃរនាមដូនសំ ហើយទៅដល់កន្លែងមួយចំនួនទៀតដែលយើងត្រូវដកពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ ប្រគល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីគាត់ធ្វើភូមិឋាន និងធ្វើស្រែចម្ការបង្កបង្កើនផលសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន។ ខ្ញុំចង់ជម្រាបអ៊ីចឹង អាហ្នឹងវាត្រូវបាត់ដីព្រៃហើយ។ ឥឡូវដីជិត ២លានហិកតារ កាលពីដើមសុទ្ធតែជាដីព្រៃ តែបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទៅកាន់កាប់។ ចុះកំណើនប្រជាពលរដ្ឋ ដូចខ្ញុំបានជម្រាបអម្បាញ់មិញនោះ! អ៊ីចឹងហើយរាជរដ្ឋាភិបាលលោកស្វែងយល់ឈ្លាសវៃណាស់ បានរៀបចំនយោបាយចាស់សកម្មភាពថ្មី ក៏បានវាស់ដីផ្តល់ប្លង់ដីត្រឹមត្រូវជូនបងប្អូនទៅ។ អ៊ីចឹងត្រូវបាត់ដីព្រៃទៀតហើយ។ និយាយទៅកំណើនប្រជាពលរដ្ឋ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចត្រូវការដីព្រៃទាំងអស់ហ្នឹង។ ខ្ញុំលើកខ្លីទេ ខ្ញុំមិនចង់លើកច្រើនទេ គឺវាត្រូវតែបាត់បង់ផ្ទៃដីព្រៃហើយ។ យើងអត់មានវិធីអីទេ ប្រជាពលរដ្ឋពីមុនជំនាន់ព្រះករុណា សម្ដេច នរោត្តម សីហនុ ចំនួនប្រជាជនកម្ពុជា ពី ៦ ទៅ ៧លាននាក់ តែឥឡូវ ១៤ ទៅ ១៥លាននាក់។ អ៊ីចឹងវាត្រូវសម្រុកទៅរកដីសម្រាប់បង្កបង្កើនផលហ្នឹងហើយ»។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត បានច្រានចោលចំពោះការចោទប្រកាន់របស់មន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំង ឬក្រុមអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលខ្លះ ដែលចោទថា អាណត្តិដឹកនាំក្រសួងបរិស្ថាន របស់លោកបានបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ ឬព្រៃឈើជារឿងមិនពិត។ លោកបញ្ជាក់ថា អាណត្តិដឹកនាំជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ២០ឆ្នាំរបស់លោក គឺក្រសួងបានកំណត់ផ្ទៃដីព្រៃប្រមាណ ៣លានហិកតារ នៅទូទាំងប្រទេស ដើម្បីការពារបរិស្ថាន ឬព្រៃឈើ។ ក្នុងនោះក៏បានកំណត់ដីព្រៃទុក ដើម្បីអភិរក្សដែនជម្រកសត្វព្រៃរាប់ម៉ឺនហិកតារថែមទៀត៖ «គឺក្រសួងបានកសាងច្បាប់សំខាន់ៗ នៅក្នុងនោះ គឺច្បាប់កិច្ចការពារបរិស្ថាន និងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ហើយបន្ទាប់មក គឺយើងបានកសាងច្បាប់ តំបន់ការពារធម្មជាតិ។ បន្ទាប់មកទៀត យើងបានកសាងច្បាប់ជីវៈសុវត្ថិភាព ហើយព្រមទាំងបានពង្រាងនូវច្បាប់មួយចំនួនទៀត ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការគ្រប់គ្រងបរិស្ថាន។ ហើយទន្ទឹមគ្នានេះ គឺយើងបានកសាង និងពង្រឹងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ក្រសួងពីថ្នាក់កណ្ដាល ដល់ខេត្តស្រុក ហើយក្រសួងមានមោទនភាពដោយបានស្នើរដ្ឋាភិបាលបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាជាតិអភិវឌ្ឍន៍បៃតង»។
ជាងនេះ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ក៏បានច្រានចោលចំពោះការចោទរបស់អង្គការ ក្លូបប៊ល វីតណែស្ស (Global Witness) គណបក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលខ្លះ ដែលថា បរិស្ថាន ឬព្រៃឈើកម្ពុជា ត្រូវហិនហោច ឬលក់ដីឲ្យបរទេស។ លោកចាត់ទុកការចោទនោះថាគ្មានមូលដ្ឋាន។
អតីតមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន រូបនេះក៏ធ្លាប់បដិសេធថា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏មិនប៉ះពាល់ដល់ដីស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមខេត្តនានានោះដែរ ព្រោះមុននឹងក្រសួង ឬរដ្ឋាភិបាលសម្រេចផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគណាមួយ គឺមានការសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ត្រឹមត្រូវជាមុន។ លោកចាត់ទុកថា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចជូនអ្នកវិនិយោគទុនជាការល្អទៅវិញទេ ព្រោះបានជំរុញឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រីកចម្រើន។ បន្ថែមលើនេះ នយោបាយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិ វិស័យកសិឧស្សាហកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាននាំមកនូវខ្សែក្រវាត់បៃតង ដោយមានដំណាំកៅស៊ូដែលជាប្រភេទរុក្ខជាតិជួយអភិរក្សគម្របបៃតងនៃព្រៃឈើ ឬការពារព័ទ្ធជុំវិញតំបន់ព្រៃអភិរក្ស និងជួយបង្កើតការងារជូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានថែមទៀត។
លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត៖ «អ៊ីចឹងហើយបានថា អ្នកខ្លះចេះតែថ្កោលទោស ថាដីសេដ្ឋកិច្ចលក់ឲ្យឈ្មួញបរទេសអស់ហើយអីៗ? អាហ្នឹងជាការឃោសនាយកផលប្រយោជន៍នយោបាយទេ តែតាមការពិតទៅ ប្រទេសណាក៏គេវិនិយោគដែរ។ ប្រទេសគេចម្ការ ទៅមើលនៅប្រទេសជិតខាងទៅ ដូងប្រេងប្រមាណរាប់សែនហិកតារ លានហិកតារ ប្រទេសកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបៀបម៉េចទៅ។ ប្រទេសថៃ ក្តី ប្រទេសណាក៏ដោយ ខ្ញុំមិនចង់និយាយទៅដល់ម៉ាឡេស៊ី ទេ។ យើងទើបធ្វើបើនិយាយទៅ ដីវិនិយោគទាំងអស់ ទាំងដីកសិកម្ម ដីបរិស្ថាន ដីបរិស្ថានប្រហែលជាកន្លះលានហិកតារទេ ព្រោះយើងមានដីការពារគ្រប់គ្រងធម្មជាតិមានជាង ៣លានហិកតារ និងដីនយោបាយចាស់សកម្មភាពថ្មីហ្នឹងមួយចំនួន ប៉ុន្តែតូចទេ គឺអត់ដល់កន្លះលានហិកតារទេ តិចទេ ហើយយើងគិតគូរអភិរក្សឲ្យខ្លាំង អ៊ីចឹងលើសពីកន្លះលានហិកតារ ទៅលើសការវិនិយោគ និងលើសពីហ្នឹងតិចតួច គឺសម្រាប់ដីទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។ អ៊ីចឹងវាអត់បំផ្លាញព្រៃអីទេ»។
យ៉ាងនេះក្តី លោក ឈឹម សាវុធ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការការពារធនធានធម្មជាតិ ដែលបានបន្តវេនពី លោក ឈុត វុទ្ធី ដែលត្រូវឃាតកបាញ់សម្លាប់កណ្ដាលព្រៃ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ បានប្រកាសអាសន្នពីវិនាសកម្មបរិស្ថានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ លោក ឈឹម សាវុធ បានរិះគន់ថា ក្នុងប៉ុន្មានអាណត្តិដែល លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត កាន់ការជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន គឺផលវិជ្ជមានមានតិចតួច ប៉ុន្តែផលអវិជ្ជមានទាក់ទងការបំផ្លាញបរិស្ថាន មានព្រៃឈើ ជាដើម គឺមានទំហំធំធេងហួសនឹងបរិយាយ។
មន្ត្រីឃ្លាំមើលបរិស្ថានរូបនេះបានកត់សម្គាល់ថា ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្រោមផ្លាកអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋាភិបាល បានបង្កឲ្យមានការបំផ្លាញព្រៃឈើវិនាសហិនហោច និងនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ជម្រកសត្វព្រៃ ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់អាស្រ័យផលជាមួយធនធានធម្មជាតិទាំងនោះ៖«ពាក់ព័ន្ធនឹងរ៉ែ ពាក់ព័ន្ធដីព្រៃសម្រាប់អភិរក្ស និងពាក់ព័ន្ធបញ្ហាផ្សេងៗទៀត ត្រូវបានប្រគល់ទៅឲ្យឈ្មួញ ឬក៏ជនល្មើសប្រព្រឹត្តិអនាធិបតេយ្យស្ទើរតែហិនហោច ដោយគ្មានការគ្រប់គ្រង ដោយគ្មានការការពារអ្វីទាំងអស់ ហើយករណីហ្នឹងកើតឡើងស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក ឈឹម សាវុធ បានរិះគន់ធ្ងន់ៗថា ក្នុងអំឡុងពេល លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន គឺមានតែការបំផ្លាញបរិស្ថានឲ្យហិនហោចទៅវិញទេ ទាំងធនធានលើគោក និងធនធានក្នុងទឹក ជាដើម។ លោកបានលើកជាឧទាហរណ៍ដូចជាការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើ ជាដើម ហើយរូបភាពនៃការបំផ្លាញបរិស្ថាននេះ បានបន្តមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ បច្ចុប្បន្ននេះ លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ត្រូវផ្ទេរតំណែងទៅកាន់តួនាទីថ្មីជាប្រធានគណៈកម្មការផែនការវិនិយោគ កសិកម្ម អភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បរិស្ថាន និងធនធានទឹក នៃរដ្ឋសភានីតិកាលទី៥ ដែលគណបក្សប្រឆាំងចោទថាមិនស្របច្បាប់។
រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានចែងថា ដីធ្លី ភ្នំ ព្រៃឈើ ទន្លេ សមុទ្រ បឹងបួ ព្រែក ស្ទឹង និងធនធានធម្មជាតិទាំងក្រោម និងលើដី ឬក្នុងទឹក គឺជាទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលបរិស្ថាន និងស្រាវជ្រាវសង្គមមួយចំនួនមើលឃើញថា សម្បត្តិរដ្ឋមួយចំនួនបានគ្រប់គ្រងដោយបុគ្គល និងឈ្មួញមានអំណាចក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន។ ក្នុងអំឡុងពេល លោក ម៉ុក ម៉ារ៉េត ធ្វើជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន រយៈពេល ២០ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ គេសង្កេតឃើញថា លោកបានបង្កលក្ខណៈឲ្យមានសកម្មភាពការពារធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថានគួរឲ្យសម្គាល់។ ក្រោមការផ្ដួចផ្ដើមពីក្រសួងរបស់លោក ច្បាប់មួយចំនួនដែលមានគោលដៅការពារបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ ត្រូវបានបង្កើតឡើង ប៉ុន្តែច្បាប់ទាំងនោះត្រូវមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលខ្លះចោទថា ភាគច្រើនមានតែនៅលើក្រដាស រីឯការអនុវត្តបានតិចតួចបំផុត៕
No comments:
Post a Comment